การเพิ่มและลบ User บนระบบปฏิบัติการ Raspbian

การเปลี่ยนพาสเวิร์ด 

ในการสร้างยูสเซอร์ใหม่ เราจะต้องเป็นยูสเซอร์ที่มีสิทธิ์ระดับ root  โดยตามที่โปรแกรมกำหนดมาให้ ยูสเซอร์ pi ได้รับสิทธิ์เป็น root อยู่แล้ว แต่จะต้องป้อนคำสั่ง sudo นำหน้าคำสั่งต่างๆ หรือป้อนคำสั่ง sudo su จึงจะสามารถใช้สิทธิ์เป็น root ได้ ดังนั้น ถ้าเราสามารถล็อคอินเข้ายูสเซอร์ pi ได้ (ยูสเซอร์ pi มีพาสเวิร์ดที่โปรแกรมกำหนดมาให้คือ raspberry) เราก็สามารถสร้างยูสเซอร์ใหม่หรือลบยูสเซอร์ต่างๆ ที่มีอยู่แล้วหรือเปลี่ยนพาสเวิร์ดให้กับตัวเองหรือยูสเซอร์คนอื่นๆ ได้ อนึ่ง ในการเปลี่ยนพาสเวิร์ด ถ้ายูสเซอร์คนใดได้สิทธิ์ root สามารถที่จะเปลี่ยนพาสเวิร์ดของตนเองและสามารถเปลี่ยนพาสเวิร์ดให้กับยูสเซอร์คนอื่นๆ ได้ โดยในการเปลี่ยนพาสเวิร์ดให้กับ user หรือ root user เราใช้คำสั่ง passwd แล้วตามด้วยชื่อยูสเซอร์ที่ต้องการเปลี่ยนพาสเวิร์ด โดยเราจะต้องป้อนคำสั่งในฐานะ root ยูสเซอร์ โดยจะต้องป้อน sudo passwd pi ดังต่อไปนี้ 

เมื่อปรากฏข้อความ Enter new UNIX password: เราสามารถป้อนพาสเวิร์ดใหม่ แต่จะไม่ปรากฏเครื่องหมายดอกจัน ******** แทนตัวอักษรในพาสเวิร์ดเหมือนในระบบปฏิบัติการวินโดว์  เมื่อปรากฏข้อความ Retype new UNIX password: ป้อนพาสเวิร์ดเพื่อยืนยันความถูกต้องอีกครั้ง เมื่อปรากฏข้อความ password updated successfully แสดงว่าพาสเวิร์ดของยูสเซอร์ pi ได้ถูกเปลี่ยนใหม่แล้ว  หากเราต้องการเปลี่ยนพาสเวิร์ดให้กับยูสเซอร์ root เราก็สามารถพิมพ์คำสั่งดังต่อไปนี้ 

หลังจากที่เราได้เปลี่ยนพาสเวิร์ดให้กับ pi ยูสเซอร์ หรือ root ยูสเซอร์แล้ว พาสเวิร์ดใหม่จะมีผลในทันที โดยที่เราไม่จำเป็นต้องใช้คำสั่ง logout ดังรูปข้างล่างนี้หรือไม่จำเป็นต้องใช้คำสั่ง sudo reboot เพื่อบูทเครื่องใหม่  แต่ถ้าเราล็อคเอาท์แล้วล็อคอินใหม่ เราก็จะต้องล็อคอินด้วยพาสเวิร์ดใหม่ด้วย สังเกตุว่า pi ยูสเซอร์สามารถเปลี่ยนพาสเวิร์ดให้กับ root ยูสเซอร์และยูสเซอร์คนอื่นๆ ได้ 

การลบพาสเวิร์ดออกจากยูสเซอร์ 

ในการสร้างลบพาสเวิร์ดออกจากยูสเซอร์ สมมุติว่ายูสเซอร์ชื่อ kiratikarn เราสามารถพิมพ์คำสั่ง sudo passwd kiratikarn –d เราก็สามารถลบพาสเวิร์ดออกจากยูสเซอร์ได้ดังรูปข้างล่างนี้ 

การเพิ่มยูสเซอร์ใหม่ 

ในการเพิ่มยูสเซอร์คนใหม่ เราสามารถใช้คำสั่ง adduser  ตามด้วยชื่อยูสเซอร์คนใหม่ แต่จะต้องใช้สิทธิ์ในฐานะ root โดยพิมพ์ sudo adduser matthanee ดังนี้ 

โปรแกรมรายงานว่าได้เพิ่มยูสเซอร์ชื่อ matthanee และได้สร้างยูสเซอร์นี้ไว้ในโฟลเดอร์ /home และได้คัดลอกไฟล์จากโฟลเดอร์ /etc/skel ที่จำเป็นไปไว้ในโฟลเดอร์ดังกล่าวด้วย เมื่อปรากฏข้อความ Enter new UNIX password: กำหนดพาสเวิร์ดของยูสเซอร์ใหม่นี้  เมื่อปรากฏข้อความ Retype new UNIX password: กำหนดพาสเวิร์ดเพื่อยืนยันความถูกต้องอีกครั้ง เมื่อปรากฏข้อความ password updated successfully แสดงว่าพาสเวิร์ดถูกกำหนดเรียบร้อยแล้ว เมื่อปรากฏ Full Name, Room Number, Work Phone, Home Phone, Other เราสามารถป้อนข้อมูลของยูสเซอร์ใหม่นี้ หรือกดปุ่ม Enter จนกระทั่งปรากฏข้อความ Is the information correct? [Y/n] เราสามารถพิมพ์ตัวเลือก y เพื่อออกจากคำสั่ง 

เมื่อยูสเซอร์คนใหม่ถูกสร้างขึ้นมาแล้ว จะเป็นยูสเซอร์ธรรมดาที่ไม่มีสิทธิ์ในการใช้คำสั่ง sudo ในฐานะ root ซึ่งเรียกว่า sudoers หากเราต้องการกำหนดสิทธิ์พิเศษที่สามารถใช้คำสั่ง sudo ในฐานะ root ได้เหมือนกับ pi ยูสเซอร์ให้กับยูสเซอร์ใหม่นี้ เพื่อให้เป็น sudoers เหมือนกันกับ pi ยูสเซอร์ เราสามารถพิมพ์คำสั่ง sudo visudo ดังรูปข้างล่างนี้ 

จะปรากฏดังรูปข้างล่างนี้ แล้วค้นหา root ยูสเซอร์ แล้วคัดลอกคุณสมบัติจาก root ยูสเซอร์มาแก้ไขเป็น matthanee   ALL=(ALL:ALL) ALL แล้วบันทึกไฟล์ /etc/sudoers.tmp โดยกดปุ่ม Ctrl+O แล้วกดปุ่ม Enter แล้วออกจากอิดิทเตอร์ โดยกดปุ่ม Ctrl+X ยูสเซอร์ใหม่ matthanee ก็จะมีสิทธิ์ใช้คำสั่ง sudo ในฐานะ root เหมือนกับยูสเซอร์ pi ทุกประการ  หากไม่ต้องการป้อนพาสเวิร์ด เราสามารถเปลี่ยนเป็น matthanee   ALL = NOPASSWD: ALL 

การลบยูสเซอร์ 

หากเราตั้งใจจะใช้งาน Raspberry Pi ผ่านอินเตอร์เนต การใช้งานยูสเซอร์ pi อาจจะไม่ค่อยปลอดภัยเท่าใดนัก เนื่องจากผู้ที่ใช้งานราสเบอรี่พายทุกคนจะรู้ว่ามียูสเซอร์ pi อยู่ ซึ่งถ้าเราลืมเปลี่ยนพาสเวิร์ดให้กับยูสเซอร์ pi การล็อคอินจากบุคคลนิรนามจากอินเตอร์เนตก็สามารถทำได้โดยง่าย แต่ถ้าเราลบยูสเซอร์ pi ทิ้งไป แล้วสร้างยูสเซอร์ใหม่ที่มีสิทธิ์ root เหมือนกับ pi จะทำให้ระบบมีความปลอดภัยสูงกว่า โดยเราสามารถลบยูสเซอร์ pi ได้ โดยก่อนอื่น บูทเครื่องใหม่ โดยพิมพ์ sudo reboot แล้วล็อคอินใหม่ผ่านยูสเซอร์ใหม่ matthanee แล้วลบยูสเซอร์ โดยพิมพ์คำสั่ง sudo deluser pi เพื่อลบยูสเซอร์ pi แต่ไม่ลบโฟลเดอร์หรือพิมพ์คำสั่ง sudo deluser -remove-home pi เพื่อลบยูสเซอร์ pi และลบโฟลเดอร์ pi ออกจากโฟลเดอร์ /home หรือ sudo userdel -r pi จะปรากฏดังรูปข้างล่างนี้

เมื่อยูสเซอร์ pi ถูกลบทิ้งไปแล้ว ระบบจะมีความปลอดภัยขึ้นมาอีกระดับหนึ่ง เพราะเราสามารถล็อคอินกับยูสเซอร์ใหม่ ซึ่งมีสิทธิ์การใช้งานเทียบเท่ากับยูสเซอร์ pi ทุกประการ อนึ่ง  สังเกตุว่าเมื่อมีการใช้ sudo นำหน้าคำสั่งในยูสเซอร์ matthanee จะปรากฏข้อความถามพาสเวิร์ดทุกครั้ง  หากเราไม่ต้องการเสียเวลาพิมพ์พาสเวิร์ดทุกครั้งที่ใช้คำสั่ง sudo เราสามารถกลับไปแก้ไขไฟล์ sudo nano /etc/sudoers หรือพิมพ์คำสั่ง sudo visudo แล้วแก้ไขบรรทัดยูสเซอร์ matthanee ให้เป็น matthanee   ALL = NOPASSWD: ALL ดังรูปข้างล่างนี้ แล้วกดปุ่ม Ctrl+O แล้วกดปุ่ม Enter แล้วออกจากอิดิทเตอร์ โดยกดปุ่ม Ctrl+X ต่อไป เมื่อมีการใช้คำสั่ง sudo จะไม่ปรากฏข้อความถามหาพาสเวิร์ดอีก

ทดลองตรวจสอบยูสเซอร์ pi และโฟลเดอร์ /home/pi ว่ายังอยูหรือไม่ โดยพิมพ์คำสั่ง ls /home ดังรูปข้างล่างนี้ เราจะเห็นว่าโฟลเดอร์ /home/pi นั้นถูกลบทิ้งไปแล้ว จะเหลือเพียงโฟลเดอร์ของโปรแกรม kodi และโฟลเดอร์ของยูสเซอร์ matthanee หากเราทดลองล็อคอินใหม่ โดยใช้ยูสเซอร์ pi เราจะไม่สามารถล็อคอินได้

เป็นอันว่าในบทความนี้ เราสามารถเปลี่ยนพาสเวิร์ด เพิ่มยูสเซอร์ที่มีสิทธิ์ในระดับ root แล้วสามารถลบยูสเซอร์ pi ที่โปรแกรมสร้างมาให้ทิ้งไป เราก็สามารถใช้ยูสเซอร์ใหม่ที่เราได้สร้างขึ้นซึ่งมีความปลอดภัยมากกว่า

*****************************